İş kazası nedir?

Aşağıdaki hallerde meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen engelli hâle getiren olaydır.
1) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
İşyeri, sigortalı sayılanların maddî olan ve olmayan unsurlar ile birlikte işlerini yaptıkları yerlerdir. İşyerinde üretilen mal veya verilen hizmet ile nitelik yönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altında örgütlenen işyerine bağlı yerler, dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden veya meslek eğitimi yerleri, avlu ve büro gibi diğer eklentiler ile araçlar da işyerinden sayılır.
2) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle,
3) Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
4) emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda
5) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında olan olaylar iş kazası sayılır.

YANİ KISACA İŞLE İLGİLİ OLDUĞU SÜRECE HEMEN HEMEN HER OLAY İŞ KAZASI SAYILIR.

Kalp Krizi, İntihar İş Kazası sayılabilir mi ?

Yargıtay Hukuk Genel Kurulun 2004/21-529 E. , 2004/527 K sayılı kararına ve yeni tarihli Yargıtay kararlarına bakıldığında iş yerinde sigortalı tarafından geçirilen kalp krizi vakasının iş kazası olarak kabul edildiği görülecektir. Burada kalp krizinin işin görüldüğü sırada veya iş sebebiyle olmasına da gerek yoktur. İşveren veya iş arkadaşları ile tartışan sigortalının kalp krizi geçirmesi dahi iş kazası olarak sayılmaktadır.

İş yerinde intihar etmek Yargıtayın yerleşik kararlarında görüleceği üzere iş kazasıdır. Burada intiharın hangi saikle yapıldığı da önem arzetmez. Önemli olan intiharın sigortalı tarafından işyerinde gerçekleştirmesidir. Ancak bu durumda olayla iş ve işveren arasında nedensellik bağı bulunamayacağı için işveren sorumlu tutulamaz.

İş kazasının bildirimi nasıl yapılır?

4/1-a kapsamında bulunan sigortalılar bakımından bunları çalıştıran işveren tarafından, o yer yetkili kolluk kuvvetlerine derhal ve Kuruma da en geç kazadan sonraki üç işgünü içinde bildirilir. İş kazasının işverenin kontrolü dışındaki yerlerde meydana gelmesi halinde, iş kazasının öğrenildiği tarihten itibaren başlar.
4/1-b kapsamında bulunan sigortalı bakımından kendisi tarafından, bir ayı geçmemek şartıyla rahatsızlığının bildirim yapmaya engel olmadığı günden sonra üç işgünü içinde bildirilir.
İş kazası ve meslek hastalığı bildirgesi ile doğrudan, e-Sigorta ile ya da taahhütlü posta ile Kuruma bildirebilir.
İş kazasından sonra işveren derhal kolluk kuvvetlerine durumu haber vermekle yükümlüdür. Eğer işveren bu yükümlülüğünden kaçıyorsa işçiler veya işçi yakınları bu bildirimi yapmalıdırlar.

Zararın sonradan ortaya çıkması iş kazasının sonuçlarında nasıl bir etki oluşturur?

İş kazasının sonuçları hemen ortaya çıkmayabilir. Kaza anında görülmeyen ancak sonradan ortaya çıkan bedensel ve ruhsal rahatsızlıklar üzerinden yıllar geçse dahi iş kazası olarak değerlendirilir. Burada önemli olan sonradan ortaya çıkan belirtilerin kazaya bağlı olduğunun tespitidir. Ayrıca sigortalı,  İş kazasında geçirdiği hastalığın artması sebebiyle malüllük durumlarının değiştiğini ileri sürerek gelirlerinde değişiklik yapılmasını isteyebilir.

İş kazasından sonra işçinin hakları nelerdir?

Sigortalıya iş kazasından sonra sağlanan haklar:
-Geçici iş göremezlik süresince günlük geçici iş göremezlik ödeneği (birkaç ay çalışmadıysa bu aylara ilişkin alacağı)
-Sürekli iş göremezlik geliri (malulen emeklilik gibi)

Sigortalının tedavisi süresince geçici iş göremezlik ödeneği ödenir. Maluliyet durumu tespit edilir ve sigortalının maluliyeti (engellilik  hali) %10 ve üzeri çıkması durumunda sürekli iş göremezlik gelirine hak kazanır. Sürekli iş göremezlik geliri, sigortalının mesleğinde kazanma gücünün kaybı oranına göre hesaplanır Sürekli tam iş göremezlikte sigortalıya aylık kazancının % 70’i oranında gelir bağlanır.  Sürekli kısmî iş göremezlikte sigortalıya bağlanacak gelir, iş göremezlik derecesi oranındaki tutarı kendisine ödenir. Sigortalı, başka birinin sürekli bakımına muhtaç ise gelir bağlama oranı % 100 olarak uygulanır.

İş Kazası geçiren sigortalı, maluliyet oranının tespiti için priminin yattığı Sosyal Güvenlik Müdürlüklerinde bulunan İş Kazası Servislerine müracaat etmelidir. Eğer sigortalı, maluliyet oranını düşük bulmuşsa, Yüksek Sağlık Kurulu’na itirazda bulunabilir.

İş kazasından dolayı maddi ve manevi tazminat talep etmek hakkı var mıdır?

İşçinin işveren veya vekilinden maluliyet oranı ve kusuruna göre (yüksek olduğu taktirde) çok ciddi manada  maddi ve manevi tazminat talep etmek hakkı bulunmaktadır. Bu maddi ve manevi tazminatın zaman aşımı 10 senedir. Ayrıca iş kazası bir suçun konusunu oluşturuyorsa uzamış zamanaşımı uygulanmaktadır. 10 senenin üzerinde süreler geçerli olmaktadır. Yine dava süresinde açıldığı taktirde zamanaşımı kesilir. 10 yıllık süreye bakılmaz.

Çatalkaya Hukuk Bürosu Avukatlarından Ekrem Çatalkaya iş kazalarında en büyük problemlerden birinin iş kazası olduktan sonra işverenlerin özellikle özel hastaneye işçiyi götürerek olayın iş kazası olmadığını, kavgadan ya da başka sebeplerden dolayı meydana geldiğini beyan ettirmeye çalışarak olayın üstünü örtmeye çalıştıklarını, bu tip vakıalardan dolayı işçinin de ümitsizliğe kapılarak dava ve haklarından vazgeçtiğini belirtmektedir. Bu tip sorunların önemli olmadığını çok kolay bir şekilde aşılabileceğinin altını çizmektedir. Bizim önerimiz iş kazası olur olmaz veya akabinde derhal işverenin SGK’ya bildirmesini sağlamak ya da işçi bizzat kendisi bildirimde bulunmalıdır. Böylelikle SGK resen araştırma yapacak ve işçi haklarından mahrum kalmayacaktır.

Ayrıca işçi özellikle İş kazalarında faaliyet gösteren bir avukat yardımı alarak tüm süreci profesyonelce takip ettirmelidir.  Ancak bu şekilde haklarına tam olarak ulaşacaktır.

İş kazasında işçiye sağlanan haklardan yararlanmak için sigortalı olmak şart mıdır?

İş kazası geçiren işçi sigortasız olsa dahi sigortalı işçiye sağlanan haklardan faydalanabilir. Ancak bunun için öncelikle işçinin hizmet tespit davası açması gerekir. Ayrıntılı bilgiyi Çatalkaya Hukuk Bürosu avukatlarından alabilirsiniz.

(Bu makalenin tüm hakları ÇATALKAYA HUKUK BÜROSU’na aittir. İzinsiz olarak kısmen veya tamamen alıntı yapılamaz. Başka bir sitede yayınlandığı taktirde kaynak (linkle beraber) gösterilerek yayınlanabilir.  Aksi durumların tespitinde ilgililer hakkında yasal yollara başvurulacaktır.)